Εθνικοί Ευεργέτες
Η Ελλάδα ευγνωμονούσα τους εθνικούς ευεργέτες, όρισε ως «Ημέρα Μνήμης και Τιμής Εθνικών Ευεργετών» την 30η Σεπτεμβρίου. Απ?την εποχή ακόμα της τουρκοκρατίας, αλλά κι όταν απελευθερώθηκε το μικρό ελληνικό κράτος σημαντικοί Έλληνες, που ζούσαν και δραστηριοποιούνταν στις παροικίες του εξωτερικού, στήριξαν με δωρεές τούς συμπατριώτες τους, ώστε να μπορέσουν να ορθοποδήσουν οικονομικά. Όπως και τόσες άλλες περιοχές της πατρίδας μας, έτσι και η Σύρος ευεργετήθηκε από σημαντικές προσωπικότητες του 19ου και του 20ου αιώνα, οι οποίοι κληροδότησαν μέρος ή κι ολόκληρη την περιουσία τους για τη χρηματοδότηση έργων φιλανθρωπίας. Δημιούργησαν ιδρύματα και κληροδοτήματα, απ?τα οποία δεκάδες Συριανοί νοσηλεύτηκαν, εσπούδασαν και αντιμετώπισαν σε εποχές κρίσης τις οικονομικές τους δυσκολίες. Μια τέτοια διαπρεπής προσωπικότητα ήταν ο Σταμάτιος Πρώιος, ο οποίος γεννήθηκε το 1807 στη Χίο και κατέφυγε στη Σύρο το 1822, όπου ασχολήθηκε με το εμπόριο και διέπρεψε. Επέκτεινε τις εμπορικές του δραστηριότητες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου έζησε για είκοσι χρόνια. Όταν επέστρεψε στη Σύρο στη δεκαετία του 1850, ήταν η εποχή της μεγάλης ακμής της Ερμούπολης, στην οποία συνέβαλε κι ο ίδιος. Προσέφερε στον Δήμο της Ερμούπολης 16 ακίνητα, αξίας πολλών εκατομμυρίων δραχμών για την προίκιση απόρων κοριτσιών του νησιού. Επίσης, παραχώρησε ένα μεγάλο κληροδότημα σε μετοχές της Εθνικής Τράπεζας στο Δήμο για την συντήρηση του τότε δημοτικού νοσοκομείου. Μία ακόμα σημαντική οικογένεια ευεργετών του νησιού ήταν αυτή του Κυριαζή Βαρδάκα, η οποία προσέφυγε στη Σύρο στην αρχή της ελληνικής επανάστασης του ΄21 απ?το Αιβαλί (αρχαίες Κυδωνίες) της Μ.Ασίας. Ένας απ?τους απογόνους της οικογένειας, ο Ιωάννης Βαρδάκας, προσέφερε το 1938 μια τεράστια χρηματική δωρεά για το νοσοκομείο της Σύρου κι άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1839, έγινε η θεμελίωση του σημερινού νοσοκομείου, σε οικόπεδο που παραχώρησε ο Δήμος, παρισταμένου και του δωρητή Ιωάννη Βαρδάκα. Ο Δήμος της Σύρου για να τιμήσει αυτές τις δύο προσωπικότητες, έδωσε τ?όνομά τους στο Νοσοκομείου της Σύρου και στον προαύλιο χώρο υπάρχει η προτομή του Σταματίου Πρωίου. Αυτά είναι δύο λαμπρά παραδείγματα ανθρώπων που τίμησαν με πράξεις το μέρος που τους υποδέχθηκε, την Σύρο, κι έγινε η δεύτερη γι?αυτούς πατρίδα. Οι εθνικοί ευεργέτες εκείνης της εποχής στήριζαν με τις δωρεές τους τούς δύο βασικούς πυλώνες της ελληνικής κοινωνίας: την υγεία και την παιδεία. Ένα κράτος, αν θέλει να ονομάζεται σύγχρονο και πολιτισμένο, πρέπει πρωτίστως να παρέχει σε όλους τους πολίτες δημόσια και δωρεάν υγειονομική φροντίδα και παιδεία. Αυτό συνεχίζει και στις μέρες μας να είναι το ζητούμενο.